بیڤەلەرز یان ئەردهەژ دیاردەیەكا سروشتی یە و هەژیانەك یان زنجیرەیەكا هەژیانایە ل سەر ئەردی رووددەن بۆ دەمەكێ كورت كو ژ چەند چركەیان دەرباز نابیت. وەك دیاردەیەكا سروشتی، ئەردهەژ ژ ئەنجامێ چالاكبوونا ڤولكانان یان ژی حلسوینا تەبەقێن ئەردی دروستدبیت، لێ زۆربەیا جاران ژی مرۆڤ دبنە ئەگەرێ دروستبوونا ئەردهەژان. دەستەیا جیۆلوجی یا ئەمریكی ژی چەندین ئەگەرێن مرۆڤی دیاركرینە كو دبنە ئەگەرێ پەیدابوونا ئەردهەژان.
چەوا مرۆڤ ئەردهەژان دروستدكەن؟
1 . دەرئینانا كانزایان ژبن ئەردی، 37%:
ل دویڤ راپۆرتا دەستەیا جیۆلوجی یا ئەمریكی، دەرئینانا كانزایان ژبن ئەردی دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا ئەردهەژان ب رێژەیا 37%. ژبەركو دگەل دەرئینانا كانزایان هەژمارەكا زێدە یا كەڤران ژی ژبن ئەردی دهێنەدەر كو كارتێكرنێ ل سەر خۆجهییا روویێ ئەردی دكەت. وەكو هڕیانا كارێزێن ویلایەتا یوتا یا ئەمریكی ل سالا 2007ێ كو بوو ئەگەرێ گیان ژدەستدانا 6 كرێكاران.
2. بەنداڤێن ئاڤێ، 23%:
درۆستكرنا بەنداڤان دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا ئەردهەژان ب رێژەیا 23%. ژبەركو كێشا ئاڤێ یا كۆگەهكری ل پشت دیوارێ بەنداڤێ دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا بارگرانییێ ل سەر ئەردی. وەك وێ ئەردهەژا ل سالا 2008ێ ب پلەیا 7.9 ل چینێ روودای ژبەر ئاڤا زێدە كۆگەهكری ل دەڤەرا سیشوان.
3. شكاندنا هایدرولیكی، 22%:
ب رێژەیا 22% دبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا ئەردهەژان. كریارا شكاندنا هایدرولیكی ئانكو بەردانا ئاڤێ بۆ ناڤ تەخێن ئەردی ب مەرەما دەرێخستنا گازێ و غازێ. ئەردهەژا دەڤەرا ئیمێیا رومانیا یا ئیتالی ل سالا 2007ێ ژبەر ڤی ئەگەری روودابوو و بوو ئەگەرێ گیان ژدەستدانا 27.
4. بەرزەكرنا ئاڤا سۆلینان، 12%:
ئەڤ كریارە ب رێژەیا 12% دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا ئەردهەژان. كۆڵان دناڤا كویراتییا ئەردی دا ب مەبەستا بەرزەكرنا ئاڤا سۆلینان یا پیس دبیتە ئەگەرێ دروستبوونا شەقبوونا ئەردی. وەكو دروستكرنا پرۆژەیێ بەرزەكرنا ئاڤا سۆلینان ل ئسپانیا ل سالا 2013ێ، د كێمتری 40 رۆژان دا نێزیكی 1000 ئەردهەژان روودان ژبەر وی پرۆژەی.
