دەق و دەق
لدەستپێکێ:
سەرۆک “مەسعود بارزانی” ژبلی پێشمەرگێ چاڤنەترسێ کوردستانێ و سەرۆکێ پارتی دیموکراتی کوردستان، رێبەرەکێ میژوویی و سیاسی یێ کوردستان و عێراقێ یە. و رۆلەکێ سەرەکی دئازادکرنا هەرێما کوردستانێ و دامەزراندنا هەرێم و حکومەت و پەرلەمان و رزگارکرنا عیراقێ و نڤیسین و چەسپاندنا عیراقێ و مافێن گەلێن کوردستانێ هەیە، هەردەم دوپاتیێ لەسەر پابەندبوون ب دەستوور دکەت. ئەڤ بابەتە بتنێ پرسەکا یاساییی نینە بەلکی گرێدایی ب چەندین ئەگەرێن سیاسی، نشتیمانی و ماف پاراستنێ ڤە هەیە کو پێدڤیە ب هویری تێبگەهین.
جەنابێ سەرۆک بارزانی ل بیرا گەلێن عیراقێ ئینا، کو گەلێ کوردستانێ پشکەکا سەرەکی یا پێکهاتا عیراقێ یە و ڤێ بیرئینانێ ژی چەندین ژی ئەگەرێن خۆ هەنە ژوان:
ئێک: ئەگەرێ سەرەکی بۆ بیرئینانا دەستووری ئەوە گەلی کوردستانێ پشکەکا بنەڕەتی و سەرەکی یە ژ پێکهاتەیا گەلی عێراقا فیدرالی و دەستوورێ هەردەمی یێ عێراقی ل سالا ٢٠٠٥ێ، ب راپرسیەکا گشتی هاتیەپەسەندکرن و لەسەر بنەمایێ چەند پرەنسیپێکێن گرنگ هاتیە دامەزراندن:
-هەڤپشکی (الشراکة): هەمی پێکهاتە هەڤپشکن درێڤەبرنا وەلاتیدا.
– **هەڤسەنگی (التوازن): هەمی هاوولاتی یەکسانن ل بەرامبەری یاسایێ و ئەرک و مافان.
– لهەڤکرن (التوافق): دروستکرنا سیستەمەکێ دامەزراوەیی و فیدراڵی.
دوو، پێشێلکاریێن دەستووری و مافێن هەرێمێ:
“سەرۆک بارزانی” بەردەوام ئاماژە ب پێشێلکرنا دەستووری ددەت و مخابن زێدەتر ژ ٦٣ مادێن دەستووری ، ب تایبەتی ئەو مادێن گرنگێن کو راستەوخۆ پەیوەندی مافێن هەرێما کوردستانێ ڤە هەیە دهێنە پێشێلکرن ژوان:
– مادێ ١١١ێ: دەربارەی ب رێڤەبرنا سامانێن سرۆشتی.
– مادێ ١١٢ێ: دەربارەی دابەشکردنی داهاتێ نەفت و غازێ.
– مادێ ١١٥: دەربارەی دەسەڵاتێن هەرێمێ.
– مادێ١٤٠: دەربارەی دەڤەرێن کوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارا هەرێما کوردستانێ کو ب سێ قۆناغ پێدڤینر هەتا دگەهنە راپرسیێ و بریاربوو ل سالا ٢٠٠٧ێ ئەڤ مادەیە بهێتە بجهئینان.پشکەکا زۆرا ڤان مادەیێن دەستووری پشتی ١٨ سالێن پەسەندکرنێ نەهاتینە بجهئینان.
ئەڤە و ژبلی بابەتێن پێکئینانا جڤاتا ئیتیحادی، قانونا نەفت و غازێ و پێکئینانا دادگەها فیدرالی ل سەر بنەمایێ دەستووری.
(ئاماژەیەکا گرنگ بۆ ئەوێن دژایەتیا هەرێما کوردستانی دکەن)
“سەرۆک بارزانی” ب ئاشکەرا ئاماژێ ب وان کەسان دکەت کو دژی هەرێما کوردستانێ نە و ل بیرا وان دئینیت کو دەستوور ب رونی دبێژیت؛ (پابەندبوون ب دەستووری عیراقا فیدرال گەرەنتیا ئێکەتیا ئاروومەندانە یا گەلێن عیراقێ دکەت ژ گەل و مێژوو و سەروەریی).
ئەڤ چەندە ژی ئانکو:
– هەرێما کوردستانێ پشکەکا یاساییە ژپێکهاتەیا عێراقێ.
– فیدراڵیزم بنەمایەکێ دەستوورییە.
– پێشێلکرنا دەستووری واتە پێشێلکرنا ئێکەتی و سەروەرییا عێراقێ.
سێ: بۆ رایا گشتی
ڕەهەندێن نافخۆیی و دەرڤە:
ئاریشە بتنێ نافخویی نینە. بەلکی پێشیلکرنا پرەنسیپێن سەرەکیە وەکی ل سەری مە ئاماژەپێکری و ئەڤ چەند ژلایێ چەندین لایەنێن نافخۆیی و دەرڤە کارتێکرن ل سەر رەوشا عیراقێ هەیە.
لایەنێ نافخۆیی: هندەک لایەنێن سیاسی هەولددەن مافێن کوردستانێ فەراموش کەن.
لایەنێ دەرڤە: هندەک وەلات هەولددەن کارتێکرنەکا نەدروست ل سەر پرۆسەیا سیاسی دابنن.
ب گشتی پەیامەکا رون بۆ هەمی نوینەرێن گەلێ عیراقێ درێکا کاندیدێن پارتی دیموکراتی کوردستاندا:
– نوینەرێن هەمی گەلێ عیراقێ بن نە پشکەکا دیارکری.
– ژکەسێ نەترسن واتە هێشتا ترس و توقاندن رەهەندێ حکمرانیا عیراقێ یە.
– پشت ب خۆدێ و پارتی و چیایان ب بەستن ئەڤە بیروباوەر و ئیرادەیا پارتی دیموکراتی کوردستانە.
ب کورتی:
ئەڤ پەیاما جەنابێ وان وێ چەندێ دگەهینیت کو سیاسەت پێدڤیە ل سەر بنەمایێ پرەنسیپان بیت نە ل سەر بنەمایێ ترس و زورداریێ و ئەڤ بیرئینانا “سەروک بارزانی” مە دگەهینیتە ڤان دەرئەنجامان:
1. هەرێما کوردستانێ، هەرێمەکا دەستووریە و نابیت پێشلکاری ل بەرامبەری بهێنەکرن.
2. بجهئینانا دەستووری پێدڤیە بۆ سەقامگیریا عیراقێ.
3. پێگیربوون ب پرەنسیپان گرنگترە ژ بازارێ سیاسی.
4. هەڤپشکیا راستەقینە، ئانکو رێزگرتن ل مافێن هەمی پێکهاتەیان.
بێگومان، بێی جێبەجێکرنا تەماما دەستووری، عیراقەکا سەقامگیر و دادپەروەر نەشێت بەردەوام بیت. “سەرۆک بارزانی” ب بیرئینانا بەردەواما دەستووری هەولددەت وان بنەمایێن یاسایی بپارێزیت کە بنەمایێ ژیانا هەڤپشکا هەمی عیراقیانە.
مللەت عسمەت
کادرێ پارتی دیموکراتی کوردستان
ماستەر ب میدیا و دیموکراسیێ
قوتابیێ دبلوما بلندا دبلوماسیێ IWP و UOD.
